Glukozamina na stawy: Czym jest? Działanie i przeciwwskazania

Glukozamina to naturalna substancja, którą ciało wykorzystuje do budowy chrząstek stawowych. Działa jak odżywczy żel: dzięki niej stawy są dobrze nawilżone, sprężyste i bardziej odporne na urazy. Ma też dodatkową supermoc – wspiera nawodnienie i napięcie skóry.

Niestety wraz z wiekiem produkcja glukozaminy spada. Dobra wiadomość jest taka, że możemy naturalnie stymulować ciało do jej wytwarzania. Warto zatem pomyśleć o profilaktyce: odpowiedniej diecie, ćwiczeniach i suplementacji. 

Spis treści:

• Czym jest glukozamina?
• Jak glukozamina działa na stawy?
• Pozostałe właściwości glukozaminy
• Jakie są naturalne źródła glukozaminy?
• Z czym łączyć glukozaminę?
• Przeciwwskazania do stosowania glukozaminy
• Podsumowanie: Jak glukozamina działa na stawy?

Może Cię zainteresować:

• Kolagen rybi: Jaki wybrać? Najmocniejszy kolagen na stawy
• Boswellia serrata na stawy: Na co pomaga + skutki uboczne
• Kolagen i witamina C: potrzebujesz ich obu! Dlaczego?

Czym jest glukozamina? 

To aminocukier, który nasze ciało wytwarza z glukozy. Jest podstawową cegiełką tworzącą makrocząsteczki, które wypełniają przestrzenie między komórkami chrzęstnymi i tworzą rusztowanie dla tkanki chrzęstnej.

Makrocząsteczki powstałe z glukozaminy mają silne właściwości wiązania wody – magazynują ją jak gąbka i tworzą wokół komórek chrzęstnych ochronny płyn.

Glukozamina jest obecna we wszystkich tkankach człowieka. Najwięcej znajdziemy jej w tkankach łącznych, które zapewniają podporę i ochornę dla kluczowych narządów w naszym ciele.

Do tkanek łącznych należą między innymi:   

• chrząstki
• kości
• limfa  
• krew 
• skóra właściwa 
• tkanka tłuszczowa

Zdrowy człowiek jest w stanie samodzielnie wytworzyć potrzebną stawom ilość glukozaminy. Istnieją jednak czynniki, które osłabiają ten proces.

Jakie czynniki obniżają poziom glukozaminy?

• urazy mechaniczne
• przewlekłe stany zapalne
• zaawansowany wiek
• zaburzenia hormonalne
• nieodpowiedni tryb życia

Obniżony poziom glukozaminy może powodować, że:

• Chrząstka stanie się cieńsza i mniej elastyczna.
• Zwiększy się tarcie między kośćmi – stawy będą sztywne i bolesne.
• Podczas ruchu lub po dłuższym siedzeniu w jednej pozycji pojawi się dyskomfort.
• Zwiększy się ryzyko zapalenia stawów.
• Chrząstki będą słabiej się regenerować.

Na szczęście możemy uzupełniać jej poziompoprzez dietę, ruch i suplementację!  

Może Cię zainteresować: Ból kolana (stawu kolanowego): objawy, przyczyny i leczenie

Jak glukozamina działa na stawy? 

Ta niezwykła substancja działa na stawy jak odżywczy żel. Dzięki jej obecności stawy są bardziej sprężyste, nawilżone i odporne na urazy. Z tego względu jest popularnym składnikiem preparatów przeznaczonych do poprawy kondycji chrząstek, stawów i mazi stawowej.

Wyróżniamy 3 główne formy glukozaminy:

• Siarczan glukozaminy – najczęściej wykorzystywana forma w suplementach diety i lekach. Działanie siarczanu glukozaminy jest najdokładniej zbadane naukowo. Dobrze rozpuszcza się w wodzie i łatwo wchłania przez jelito cienkie. Obecne w nim cząsteczki siarki dodatkowo mogą służyć do budowania innych składników chrząstki.
• Chlorowodorek glukozaminy – jego forma jest bardziej skoncentrowana niż siarczan glukozaminy, jednak jest mniej badań wykazujących skuteczność tej formy na kondycję chrząstek stawowych. Nie zawiera dodatkowych cząsteczek siarki.
• N-Acetyloglukozamina – w tej formie nasze ciało samodzielnie produkuje glukozaminę i w takiej formie obecna jest w makrocząsteczkach budujących chrząstkę.

Glukozamina od lat intryguje naukowców, a z roku na rok pojawia się coraz większa liczba badań sprawdzających jej działanie na chrząstki stawowe. Najczęściej bada się ją pod kątem wpływu na chorobę zwyrodnieniową stawów. 

BADANIE: W 2015 przeanalizowano wyniki 54 badań obejmujących w sumie 16427 pacjentów. Okazało się, że w porównaniu z placebo, spożywanie glukozaminy łagodzi dyskomfort u osób chorujących na zwyrodnienie stawu kolanowego. Badania udowodniły również, że glukozamina jest w stanie spowalniać zwężanie szpary stawu kolanowego.  

Sprawdź także: Regeneracja chrząstki stawowej: 5 metod i przyczyny uszkodzenia

Pozostałe właściwości glukozaminy

Ta substancja jest pomocna nie tylko dla naszego aparatu ruchu. Zarówno ona, jak i cząsteczki powstające z jej udziałem, mają silne właściwości wiązania wody. Dzięki temu na jej suplementacji korzysta również nasza skóra!  

Glukozamina jest też jednym z elementów tworzących cząsteczki kwasu hialuronowego.

Kwas hialuronowy wpływa na:

• przyspieszenie gojenia ran
• poprawę nawilżenia i sprężystości skóry
• spłycanie drobnych zmarszczek

Nic więc dziwnego, że branża kosmetyczna uważnie śledzi badania dotyczące wpływu glukozaminy na skórę. Ta niezwykła substancja coraz częściej znajduje się w składzie kosmetyków do pielęgnacji twarzy.   

Dodatkowo, wykazuje działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne.  Dzięki temu może spowalniać uszkodzenia wywołane przez wolne rodniki, które przyczyniają się do starzenia się skóry. 

Jakie są naturalne źródła glukozaminy?  

Jej dobrym źródłem w diecie są skorupiaki, takie jak krewetki, kraby czy raki. Niestety, największa koncentracja tej substancji zawarta jest w niejadalnych częściach ciała tych zwierząt, czyli ich pancerzach. Ponadto:

• Są osoby, które świadomie ograniczają spożycie skorupiaków z obawy przed ich zanieczyszczeniem metalami ciężkimi.  

• Inni natomiast muszą ich unikać z powodów zdrowotnych – skorupiaki są silnym alergenem.
• Glukozamina wytwarzana ze skorupiaków wymaga zużycia znacznych ilości wody i sody żrącej, a jej sposób produkcji generuje dużo odpadów produkcyjnych i zanieczyszcza środowisko.

Glukozamina pochodzenia roślinnego

Alternatywą dla zwierzęcej glukozaminy może być glukozamina wytwarzana w procesie fermentacji glukozy pochodzącej z kukurydzy. Jej działanie jest identyczne, jak w przypadku odzwierzęcej substancji, ale nie powoduje alergii. Jest też bardziej przyjazna dla środowiska – do jej wytworzenia wykorzystuje się o 99,9% mniej wody niż w przypadku substancji ze skorupiaków.

Dodatkowo, glukozamina pochodzenia roślinnego w pozytywny sposób wpływa na układ trawienny.

BADANIE: W 3-tygodniowym badaniu zdrowych kobiet i mężczyzn wykazano, że codzienne przyjmowanie suplementów z wegańską formą glukozaminy zmniejszyło wzdęcia, zaparcia i zmiękczyło stolec. Różnorodność bakterii w kale była też znacząco zmniejszona po spożyciu roślinnej glukozaminy w porównaniu z wartościami wyjściowymi.

Z czym łączyć glukozaminę?  

Istnieje szereg substancji, które – podobnie jak glukozamina – mogą wspierać zdrowie stawów. Dlatego warto wprowadzić je do codziennej diety.

Kolagen

To białko, które jest budulcem skóry, kości, ścięgien, chrząstek, a nawet rogówki oka. Wspiera procesy regeneracyjne w naszym ciele, dzięki czemu przez wielu nazywany jest „białkiem młodości”.

W stawach kolagen tworzy sieć, która nadaje chrząstce odporność na ściskanie i zwiększa jej wytrzymałość mechaniczną. Istnieje ponad 28 różnych typów kolagenu, Jednak głównym budulcem chrząstki stawowej jest kolagen typu II.

Kolagen w suplementach diety występuje najczęściej w dwóch formach:

• Kolagen natywny typu II: Występuje głównie w stawach, dlatego warto wybrać go z myślą o poprawie ich kondycji. Kolagen natywny, czyli niehydrolizowany zawiera całe, nieuszkodzone włókna kolagenu. Pomaga organizmowi rozpoznać własne struktury jako bezpieczne i nie atakuje ich. Dzięki temu zapobiega autoimmunologicznym stanom zapalnym (które mogą występować na przykład w reumatoidalnym zapaleniu stawów).

• Kolagen hydrolizowany typu I: Zastosowany w nim proces hydrolizy rozbija włókna kolagenu do postaci jego podstawowych elementów, czyli peptydów. Dzięki temu jest łatwo i szybko wchłaniany przez organizm i może mieć szerokie zastosowanie. Będzie najlepszym wyborem dla osób szukających suplementów na poprawę wyglądu skóry czy wzmocnienie kości. 

Zobacz też: Kolagen rybi: jaki wybrać? Najmocniejszy kolagen na stawy

Boswellia Serrata

Boswellia serrata to gatunek drzewa, rosnącego w Indiach, na Bliskim Wschodzie i w północnej Afryce. Znany jest także pod nazwą kadzidłowiec indyjski. Jego żywica od wieków jest używana w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej jako środek o działaniu przeciwzapalnym.

Najnowsze badania potwierdziły, że zawarte w żywicy Boswellia serrata kwasy boswelinowe wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.  

Przeczytaj również: Boswellia serrata na stawy: Na co pomaga + skutki uboczne

Wapń

Jest zwykle kojarzony z budową i utrzymaniem mocnych kości, jednak jego rola w ciele człowieka jest znacznie szersza. Warunkuje utrzymanie prawidłowej równowagi mineralnej i wpływa na prawidłową pracę mięśni.  

Utrzymanie odpowiedniego poziomu tego pierwiastka jest ważne w profilaktyce niektórych chorób – na przykład osteoporozy.Dobrym źródłem wapnia w diecie jest żółty ser, ziarna maku, soja, jak również… algi morskie! Wapń z alg jest nawet lepiej przyswajany niż wapń pochodzenia mineralnego.

Sprawdź także: Źródła wapnia w diecie – roślinne, zwierzęce. Jakie najlepsze?

Witamina C

Witamina C nie jest produkowana przez nasz organizm, dlatego musimy dostarczać ją wraz z pożywieniem. Posiada silne właściwości antyoksydacyjne polegające na neutralizowaniau wolnych rodników, zapobiegając w ten sposób uszkodzeniom komórek. Ostatnie badania, dowodzą, że obecnośc witaminy C zwiększa przyswajanie żelaza.

Siarczan chondroityny

Razem z glukozaminą czy kwasem hialuronowym, jest składnikiem budulcowym dla makrocząsteczek tworzących macierz międzykomórkową w chrząstkach stawowych. Organizm jest w stanie wytworzyć go sam, dzięki czemu nie trzeba dostarczać go z zewnątrz, jeśli nasze stawy są zdrowe.

Siarczan chondroityny znajdziemy w całym organizmie, jednak szczególnie dużą rolę odgrywa w chrząstkach. Odpowiada za ich nawilżenie i wytrzymałość. Łańcuchy siarczanu chondoityny występują również na powierzchniach błon komórkowych, gdzie pełnią rolę w odbieraniu bodźców.

Kwas hialuronowy

Ma zdolność wiązania dużych ilości wody. Znaczne ilości kwasu hialuronowego znajdują się w mazi stawowej, która niczym żelowy kompres amortyzuje i redukuje tarcie między poruszającymi się kośćmi. Wszystko to zmniejsza zużywanie się stawów. Kwas hialuronowy może również wyciszać stany zapalne w stawach.

Przeciwwskazania do stosowanie glukozaminy

To naturalny środek, którego spożywanie z reguły nie wywołuje skutków ubocznych. Nasz organizm produkuje ją samodzielnie, dlatego jest dobrze przyswajalna.

Jednak szczególną ostrożność powinny zachować osoby uczulone na skorupiaki, ponieważ glukozamina jest pozyskiwana z pancerzy krewetek, raków i krabów. W związku z tym może wywoływać reakcje alergiczne.

Osoby z alergiami mogą zdecydować się na spożywanie glukozaminy pochodzenia roślinnego.

Tego związku nie powinny też stosować dzieci, kobiety w ciąży i karmiące – nie ma dostatecznych badań, które dałyby gwarancję, że spożywanie tej substancji jest dla nich w pełni bezpieczne.

Niektóre testy wskazały również, że może nasilać objawy astmy.

Podsumowanie: Jak glukozamina działa na stawy?

To naturalna substancja, której nasze ciało potrzebuje do budowy i prawidłowego funkcjonowania chrząstek stawowych. Jak działa?

• Jest substancją budującą makrocząsteczki tworzące odżywczy żel: zapewniają chrząstkom elastyczność, nawilżenie i wspomagają naprawę mikrourazów.

• Istnieje wiele badań naukowych potwierdzających pozytywny wpływ glukozaminy na kondycję chrząstek stawów kolanowych u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawów.

• Wraz z wiekiem jej poziom w naszym organizmie zaczyna spadać. Dlatego warto odpowiednio wcześnie zadbać o zdrową dietę, ruch i suplementację.

• Jej naturalnym źródłem w diecie są skorupiaki takie jak: kraby, krewetki, raki. Osoby uczulone na skorupiaki mogą sięgnąć po suplementy diety z glukozaminą pochodzenia roślinnego.

• W celu osiągnięcia najlepszych rezultatów, jej suplementację warto łączyć np. z ekstraktem z żywicy z kadzidłowca indyjskiego (Boswellia serrata), wapniem, witaminą C, siarczanem chondroityny lub kolagenem typu II.

FAQ

Bibliografia